Die naaste wat jy moontlik aan Sweeds kom is wanneer jy die die instructions op jou Gillette skeerroomblikkie lees terwyl jy jou wors en eiers met die ander hand in die stort cradle:
“För att förbereda dina bollar för bladet, börja med att stänk dem med kallt vatten!”
Of in Afrikaans:
“Om jou ballas voor te berei vir die lem, begin deur dit met koue water te spat!
Dis een manier om Sweeds te probeer baasraak vir watookal die rede is waarvoor jy dit gaan nodig kry. Terloops, as jy dalk soos ek onder die indruk was dat Gillette ‘n Sweedse company is, het ek nuus vir jou. Dis 100% Amerikaans en is begin deur ‘n bra met die awesome (for real) naam, King Camp Gilette, die baas van die safety razor. Maar ons is nie hier om oor jou geskeerde ballas te praat nie, ons het net gedink dis ‘n skerp manier om ‘n artikel mee te begin…
*crickets*
‘n Beter manier om Sweeds te leer lees en praat is deur Jordskott op Showmax te kyk. Hier en daar is daar ‘n woord wat soos gefokte Afrikaans klink – so asof Afrikaans in jou driveway met ‘n bal gespeel het en jy per ongeluk oor Afrikaans se been gery het met jou bakkie. Daai tipe klankie.
Die letterlike vertaling vir Jordskott is “aardskoot” of “earth shot”. Ek verstaan dit nie lekker nie maar dit omskryf glo die rare verskynsel wanneer ‘n groot stuk grond of aarde opgelig en etlike meters geskuif word deur een of ander natuurlike phenomenon en ‘n gat in die grond agterlaat. Dit klink vir my asof ek daai gat sal toekak en weghardloop by die aanskoue van so rare gebeurtenis, want dit klink nie vir my ‘n fok “natuurlik” nie.
Die actual plot? Speurder Eva Thörnblad (gespeel deur Moa Gammel) keer na sewe jaar terug na Silverhöjd (Silwerhoogte – daar leer jy nou jou eerste Sweedse woord). Dis ook sewe jaar sedert haar dogter, Josefine spoorloos verdywn het naby ‘n meer in Silverhöjd se digte woude. Die lyk is nooit gevind nie en almal vermoed dat sy verdrink het. Fast forward terug met Eva Thörnblad se terugkeer en sy moet ‘n soortgelyke saak ondersoek waar ‘n laitie ook verdwyn het in dieselfde omgewing. Die inpsekteur ondersoek dus of daar ‘n verband is tussen die laitie en haar eie dogter se misterieuse verdwyning. Terselfdetyd moet sy ook na haar rykgat vader, Johan Johan Thörnblad, se legacy omsien. Laasgenoemde het lekker kakbaie grond by die voorvaders gescore – hulle het in fact die hele woud besit – en die oom het ‘n moerse timber besigheid opgebou. Met so baie hout kan jy saag en spyker na hartelus.
Anyway… as the plot thickens, raak meer kinders weg – hulle word ontvoer en hierdie storie wat aanvaklik blyk of dit ‘n run-of-the-mill gryserige polisiedrama is, raak al hoe vreemder en sinister. Enige iemand wat vertroud is met folk tales, fairy tales en so bietjie mix van die occult, sal die donker bedreigins waardeer wat deur die reeks trek. Hierdie is ‘n tipiese ‘whodunnit’ met die bonatuurlike as integrale deel om die folkore vibes te ondersteun. Jy gaan maar jou volle aandag van die begin af moet gee, want die storie is besaai met leidrade wat vingerwys na ‘n dieper, donkerder sub-plot.
As jy ‘n fan is van The Killing, Fargo, Twin Peaks, Grimm en Supernatural, sal jy hierdie reeks moerse geniet. Basies is enige folklore wêreldwyd geskep deur kulture om die natuurlike wêreld om hull te probeer rasionaliseer en enige show wat hierdie doeltreffend kan tap, sal ‘n sukses wees. As jy ‘n fan van ander Nordic of Scandanavian tipe shows of movies is soos Viking of The Girl With The Dragon Tattoo, is daar ‘n groot kans dat jy aanklank sal vind by Jordskott – nie noodwending oor die storielyn alleen nie, maar ook oor die look & feel. Daai donker, grys Europese vibes waar die akteurs min make-up dra (en dit ook nie nodig het nie). Al Liam Neeson se Taken gekyk? Dis daai grys D-Cinelike gevoel wat mens kry. En die woude en grys vibes en mis in hierdie stories is ook gewoonlik poes scary.
As jy ‘n hippie, vegan of een of ander variant tipe tree hugger is, sal jy dalk voel dat Jordskott by tye miskien ‘n dunbedekte propagandastuk is wat waarsku teen die gevare van korporatiewe gierigheid en die grootskaalse uitbuiting en onnodige verwoesting van natuurlike hulpbronne. Case in point, die poesgroot woud in hierdie storie wat deur white monopoly capital aangepass is van een generasie tot die volgende. Maar maybe is jy net besig om ‘n doos te wees wat maar net moet probeer om ‘n lekker TV reeks te kyk sonder om te diep te probeer duik. Netnou versuip jy in jou eie intellek.
Jordskott val onder Scandi noir, oftweel Scandinavian noir (soms ook genoem Nordic Noir) – ‘n genre van misdaadfiksie wat vanuit ‘n polisie-oogpunt geskryf is en oorgedra word. Die dialoog en taalgebruik is moerse basic en kakeenvoudig – hulle bly byvoorbeeld redelik vêr weg van die gebruik van metafore af. Die eksposisie en settings is gewoonlik sulke bleek, natterige en grys landskappe en die mood is oorwegend swaar en donker. Sulke katjie-nek-omdraai bui. Om nie eers te praat van moreel-kompleks nie. ‘n Voorbeeld van moreel-kompleks is om byvoorbeeld om ‘n rapist te vang, sy piel af te kap en in sy mond te druk – sure, rapists is die absolute fokken kak van die aarde, maar dis ook debatable of dit moreel aanvaarbaar is om iemand se piel af te kap en in sy smoel te druk. Bel maybe net die polisie. Hulle kan dit doen. By the way, hierdie voorbeeld wat ek pas gebruik het is glad nie in die reeks nie, so moenie dat ek jou afsit of teleurstel (jou fokken sicko) nie. Scandinavian Noir beeld ook ‘n spanning uit tussen die oënskynlike vervelige, grys en dun sosiale oppervlak en al die onderliggende kak wat buite sig afspeel in Skandinavia – moord, verkragting en mysogyny.
Jordskott is aansienlik donkderder as die Murder She Wrote tipe ‘whodunit’ speurderstoriestyle. Die donker is fokken baas.
Net ‘n waarskuwing: As jy nie like van subtitles lees nie, gaan jy nie so goed doen met hierdie reeks nie. Ek is fokken bly hierdie reeks is nie oorgeklank nie. Dit sou die hele vibe van sy authenticity ontneem het. Subtitles is cool man, jy kan jou tjommies tune: “Dis baie kompleks hoor. Dis ‘n Sweeds reek met subtitles maar jy raak gewoond daaraan”
Check, nou lyk dit of jy fokken fancy en arty is…
Sign hierso op vir ‘n 14-dae free Showmax trial – Soos reeds genoem kan jy nog baie Scandinavian goodness op Showmax kokkenodge soos The Girl With The Dragon Tattoo (die hele trilogie) of Vikings, maar ons sal nog by hulle ook uitkom. Gaan skrop solank rond met jou free trial. Jy sal glad nie eers ‘n dent in die content kan maak nie, maar ons kan jou verseker dat twee weke genoeg tyd is om te besluit om die diens te hou of te cancel.
As jy van ons vorige reviews gemis het en jy soek lekker leesstof, gaan krap hierso rond: https://www.watkykjy.co.za/tag/showmax/
Watkykjy staan op 3,057,597 post views in totaal sedert 1 November, 2019.